Początek postępowania karnego – na czym polega?

Postępowanie karne to złożony zestaw czynności zmierzających w stronę ustalenia sprawcy czynu zabronionego i wyboru sposobu pociągnięcia tego sprawcy do odpowiedzialności karnej. Postępowanie karne składa się z wielu etapów o różnym czasie trwania, a każdy z nich jest najeżony potencjalnymi pułapkami, w które może wpaść podejrzany czy oskarżony. Jak ominąć takie pułapki? W czym pomoże adwokat na samym starcie procesu karnego? Kiedy ma miejsce początek postępowania karnego i na czym właściwie polega? Jakie wsparcie może stanowić nasza kancelaria adwokacka w Lublinie? Sprawdź w artykule.

Postępowanie przygotowawcze jako początek postępowania karnego

Za sam początek postępowania karnego uznajemy postępowanie przygotowawcze, które zachodzi przed postępowaniem sądowym. Prowadzi je odpowiedni organ procesowy, w zależności od okoliczności. Podstawowy wariant postępowania przygotowawczego stanowi śledztwo. Zajmuje się nim prokurator. Jeżeli dana sprawa ma wielką wagę albo zapowiada się na skomplikowaną, zamiast śledztwa następuje dochodzenie. Prowadzi je policja, a jej prace nadzoruje prokurator.

Najczęściej postępowanie toczy się z urzędu. Jednak zdarzają się również postępowania z oskarżenia prywatnego (na przykład zniesławienie) albo dochodzi do subsydiarnego aktu oskarżenia (pokrzywdzony wnosi akt oskarżenia bezpośrednio do sądu, jeżeli organy ścigania same tego nie zrobiły).

Kiedy ma miejsce początek postępowania karnego?

Postępowanie przygotowawcze zazwyczaj zaczyna się od zawiadomienia o przestępstwie. Organy ścigania ustalają, czy doszło do popełnienia czynu zabronionego. Starają się też znaleźć sprawcę. W tym celu przesłuchują świadków i gromadzą materiał dowodowy. W razie potrzeby zasięgają też opinii biegłych sądowych.

Podczas postępowania przygotowawczego występują takie strony jak pokrzywdzony oraz podejrzany. Na tym etapie nie ma jeszcze oskarżonego w procesie karnym.

Postępowanie przygotowawcze może zakończyć się na jeden z dwóch sposobów:

1. Do sądu trafia akt oskarżenia, a więc podejrzany zamienia się w oskarżonego i rozpoczyna się postępowanie sądowe.
2. Dochodzi do umorzenia postępowania przez organy śledcze, a więc sprawa nie znajduje finału w sądzie.

Rola adwokata na początku postępowania karnego

Wyobraźmy sobie, że X brał udział w wypadku drogowym. Na miejsce poza karetką przyjeżdża policja, która podejmuje odpowiednie czynności procesowe mające na celu poznanie okoliczności zdarzenia. Między innymi zamierza przeprowadzić rozmowę zarówno z X, jak i z drugą stroną wypadku, a także ze świadkami.

No i już tutaj następuje pierwszy moment, kiedy X powinien uważać, żeby nie wpaść w pułapkę. Najlepiej, żeby X – niezależnie od tego, czy uważa się za winnego spowodowania wypadku, czy nie – albo nie mówił policji nic, albo natychmiast wezwał adwokata.

Dlaczego? Otóż wszystko, co powie na tym wstępnym etapie, nie rozpływa się w niebycie. Policja skrzętnie odnotowuje każde słowo w protokole, a protokół ten zostaje odczytany podczas postępowania sądowego. Zatem wystarczy niefortunny dobór słów albo pozornie niewinny żart, żeby X narobił sobie poważnych problemów. Obecność adwokata uchroni X przed takim następstwami albo znacznie ograniczy szkody. Bardzo ważne jest, aby jeszcze przed rozpoczęciem obrony świadomie przyjąć jakąś linię obrony, a nie dać się wciągnąć w proces.

Rozmowa z policją na miejscu wypadku (albo w trakcie innego zdarzenia) to jak stąpanie po polu minowym. Zwykły człowiek nie porusza się płynnie wśród wszelkich zagadnień prawnych, zatem nie wie, czy w tym momencie powinien współpracować z organami ścigania, czy lepiej nie. Każda sprawa jest inna, ma odmienną dynamikę oraz odmienne rozmieszczenie pułapek. Tutaj potrzeby jest adwokat, który niczym saper wykrywa te pułapki i uczy klienta, jak je omijać.

Co prawda, jak wspomnieliśmy, X może nie mówić nic. Policjant ma obowiązek pouczyć o prawie odmowy zeznań. Jednak z doświadczenia nabytego w naszej kancelarii prawnej w Lublinie wiemy, że uczestnik zdarzenia rzadko z tego korzysta, gdyż miewa bardzo optymistyczną wizję tego, co się zdarzyło – niestety często zupełnie bezzasadnie. W przeciwieństwie do prawników nie orientuje się dogłębnie w mechanizmach prowadzących do powstania orzeczenia. Nie zdaje sobie sprawy z tego, jak dużo wynika z opinii biegłych i innych czynników. Właśnie po to powinien mieć obok adwokata, który zajmuje się takimi sprawami na co dzień.

Warto też pamiętać, że sam świadek może stać się oskarżonym w procesie karnym. Dlatego, na wszelki wypadek, powinien skorzystać z usług pełnomocnika, czyli adwokata – by wiedzieć, jak odpowiednio przygotować się do postępowania i jakie środki ostrożności zachować.

Gdzie szukać pomocy na początku postępowania karnego?

Potrzebujesz wsparcia prawnego podczas postępowania przygotowawczego? Chcesz wiedzieć, jakie działania podjąć, by ominąć wspomniane przez nas pułapki? Skontaktuj się z nami. W naszej kancelarii prawnej w Lublinie zapewniamy kompleksową pomoc przy każdej kwestii prawnej. Mamy bogate doświadczenie w zakresie wszystkich etapów postępowania karnego.